บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 2

วันอังคาร ที่ 17 มกราคม พ.ศ.2560


                           

         วันนี้ได้เรียนในเรื่องของธรรมชาติการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย เด็กในช่วงวัยนี้จะเป็นช่วงที่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องซึ่งก็คือ พ่อแม่จะให้ความสนใจและให้สำคัญเป็นอย่างมากเพราะถือว่าช่วงวัยนี้เป็นช่วงที่สำคัญต่อการเรียนรู้


✤ธรรมชาติของเด็กปฐมวัย

1. ลักษณะของการยึดตนเองเป็นศูนย์กลาง

2. มีความสามารถในขอบเขตจำกัดและแตกต่างกัน

3. ต้องการการเอาใจใส่ดูแลทั้งด้านร่างกายและจิตใจ

4. เป็นวัยที่ชอบอิสระ

5. ชอบแสดงออกและต้องการการยอมรับ

6. ชอบเล่น

7. มีช่วงความสนใจสั้น

✤การเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย

          ลักษณะการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย

1. การเรียนรู้จากประสบการณ์ตรง การเรียนรู้จากประสบการณ์ตรง เป็นการเรียนรู้ที่เด็กได้พบหรือสัมผัสกับประสบการณ์ จากสภาพแวดล้อมโดยการกระทำ การรับรู้ การพบเห็นด้วยตนเอง

2. การเรียนรู้จากประสบการณ์ทางอ้อม การเรียนรู้จากประสบการณ์ทางอ้อม เป็นการเรียนรู้จากการบอกเล่าของบุคคลต่าง ๆ คนใกล้ชิด ญาติผู้ใหญ่ หรือจากหนังสือ การสังเกตจากตัวแบบ การเลียนแบบ การบอกเล่าให้ฟังจะทำให้เด็กสร้างภาพขึ้นในสมองของตนแทนการเห็นของจริง

✤การจำแนกลักษณะการเรียนรู้ของเด็ก

ลักษณะที่ 1 การเรียนรู้โดยสัญชาตญาณ

ลักษณะที่ 2 เป็นการเรียนรู้จากการช่วยเหลือจากพ่อแม่

ลักษณะที่ 3 การเรียนรู้จากโปรแกรมการพัฒนาพฤติกรรมอย่างมีระบบ

✤รูปแบบการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย

1. การเรียนรู้โดยใช้ความสามารถในการใช้สายตา เป็นการเรียนรู้ที่เด็กสามารถเปรียบเทียบด้วยสายตา ด้วยการมองเห็น ความต่าง ความเหมือน สี ขนาด รูปร่าง และเป็นการเรียนรู้ที่เกิดจากการทำงานประสานสัมพันธ์ของสายตาและกล้ามเนื้อมือ

2. การเรียนรู้โดยการได้ยิน ได้ฟัง จากการได้ยินได้ฟังเสียงจากที่ต่างๆ หรือจากบุคคล เด็กจะสามารถรู้ที่มาของเสียง สามารถแยกความเหมือนความต่างของเสียงได้

3. การเรียนรู้โดยการใช้ส่วนต่างๆ ของร่างกาย ในการเคลื่อนไหวส่วนต่างๆของร่างกาย ของกล้ามเนื้อ

✤กระบวนการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย

     การเรียนรู้เป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นตลอดเวลาในช่วงชีวิตของแต่ละคน และช่วงปฐมวัยเป็นช่วงที่มนุษย์สามารถเรียนรู้สิ่งต่างๆได้ดี พัฒนาการการเรียนรู้ของเด็กสามารถพัฒนาได้สูงสุด เป็นโอกาสทองของการเรียนรู้ของมนุษย์ และเป็นช่วงวัยที่สมองกำลังไวต่อสิ่งกระตุ้น (Sensitive)

          เมื่อเด็กอายุมากขึ้นเด็กจะมีพัฒนาการในการเรียนรู้เพิ่มขึ้นด้วยโดยเด็กปฐมวัยที่มีอายุ 3 - 6 ปีจะมีวิธีเรียนรู้ที่ซับซ้อนมากขึ้นกว่ากลุ่มอายุ2 - 3 ปี สังเกตได้จากการสัมผัสสิ่งต่างๆแล้ว เด็กใช้การคิด การจินตนาการ การค้นคว้าและลงมือปฏิบัติเพื่อค้นหาสิ่งที่ตนอยากเห็นอยากรู้

✤ทักษะการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย

1. ทักษะการเรียนรู้ของเด็กอายุ 2-3 ปี

-มีปฏิกิริยาโต้ตอบง่าย ๆ ได้

-ดูหนังสือภาพแล้วเรียกชื่อสิ่งที่ดูหรือเห็นจากภาพได้

-จับคู่สิ่งของได้ โดยรู้ความสัมพันธ์กัน

-เริ่มเรียนรู้ขนาดใหญ่-เล็ก

-จับภาพหน้าตาส่วนต่าง ๆ ของตนได้ (ภาพหรือส่องกระจก)

-บอกได้ว่ากำลังทำอะไรอยู่

-เริ่มชอบเลียนแบบการทำงานของผู้ใหญ่

-มีช่วงความสนใจระยะสั้น ๆ เริ่มเรียนรู้และเริ่มเข้าใจสิ่งที่ผู้ใหญ่ชี้แนะ/บอก

-เริ่มเข้าใจส่วนย่อย ๆ และส่วนรวมของสิ่งที่นำมารวมกัน

2. ทักษะการเรียนรู้ของเด็กอายุ 3-4 ปี

-สามารถจำสี จับคู่สีเหมือนกันได้มากกว่า 3 สี

-สามารถเข้าใจเปรียบเทียบขนาด ใหญ่ กลาง เล็กได้

-วาดภาพอย่างมีความหมายและบอกชื่อภาพได้

-ชอบซักถามว่า ทำไม

-บอกชื่อ-นามสกุลได้ เมื่อได้รับการสอนให้จำ

3.ทักษะการเรียนรู้ของเด็กอายุ 4-5 ปี

-สามารถพูดตามเป็นคำสัมผัส ท่องคำสัมผัส และสนุกกับคำที่ออกเสียงซ้ำๆ สัมผัสเสียงและจังหวะ

-ชี้บอกชื่อสีได้ตั้งแต่ 4-6 สี

-จับคู่สิ่งของที่ใช้ด้วยกัน หรือสิ่งของประเภทเดียวกันได้

-วาดภาพคนโดยมีส่วนต่าง ๆ ของคน ตั้งแต่ 2-6 ส่วน

-และเปรียบเทียบส่วนต่าง ๆของร่างกายได้

-วาดภาพและบอกชื่อภาพที่วาดได้

-บอกชื่อสถานที่ที่บ้านตนตั้งอยู่ได้

-มีช่วงความสนใจยาวขึ้น

-มีความสนใจในความคิดรวบยอด มโนทัศน์ดีขึ้น

4.ทักษะการเรียนรู้ของเด็กอายุ 5-6 ปี

-สามารถเล่าทวนเรื่องที่ได้ยินให้ฟังได้

-ออกชื่อตัวพยัญชนะ ตัวเลขที่ตนจำได้ อ่านได้

-นับเลข เข้าใจความหมาย สัญลักษณ์ตัวเลขถึง 10

-จัดประเภท แยกสิ่งของที่มีคุณลักษณะแตกต่างกันได้

-รู้จักความหมายของการบอกเวลาได้ชัดเจนถูกต้อง เช่น เมื่อวานนี้ วันนี้ พรุ่งนี้

-จับอุปกรณ์เครื่องไม้เครื่องมือได้ถนัด

-มีความสนใจมากขึ้น อดทนเพราะอยากรู้จริง

-มีความเข้าใจในความคิดรวบยอดดี เข้าใจเหตุการณ์ เหตุ และผล ของสิ่งที่เกิดขึ้นได้

✤ความหมายของพัฒนาการ

🚩วอร์ทแมน และลอฟทัส (Wortrman and Loftus, 1992,) อธิบายว่า                                                

            พัฒนาการเป็นแบบแผนการเจริญเติบโตและเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมทุกด้านของบุคคลนับตั้งแต่กำเนิดชีวิตจนถึงวัยชรา

🚩รักตวรรณ ศิริถาพร (2548) ได้กล่าวว่า 

            พัฒนาการเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เชื่อมโยงกันไปในทุก ๆ ด้านของมนุษย์ นับตั้งแต่ปฏิสนธิจนกระทั่งตายซึ่งมีทิศทางการเปลี่ยนแปลงที่แน่นอน และสามารถทำนายได้

🚩กระบวนการของการเจริญเติบโตที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นระบบระเบียบต่อเนื่องตามลำดับขั้นนำไปสู่การพัฒนาทางคุณภาพ พัฒนาการของมนุษย์เป็นการเปลี่ยนแปลงทางด้านการเจริญเติบโต ควบคู่กับการพัฒนาทางคุณภาพ อารมณ์ สติปัญญาและสังคม

✤ลักษณะของพัฒนาการ

-การพัฒนาจะมีทิศทางของพัฒนาการที่แน่นอน

-พัฒนาการเริ่มจากส่วนบนไปสู่ส่วนล่าง (Cephalo-caudal direction)

-พัฒนาการเริ่มจากแกนกลางของลำตัว ไปสู่อวัยวะส่วนข้างที่ไกลออกไป(Proximo distal direction)

-พัฒนาการจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างมีแบบแผนและเป็นขั้นตอนไม่มีการข้ามขั้น

-อัตราพัฒนาการของเด็กแต่ละคนจะแตกต่างกัน

-ความก้าวหน้าของพัฒนาการ

-พัฒนาการจะมีความสัมพันธ์กัน

-พัฒนาการส่วนต่างๆที่เกิดขึ้นของร่างกายมีอัตราในการพัฒนาไม่เท่ากัน

-พัฒนาการของเด็กแต่ละวัยจะมีลักษณะเฉพาะ

-พัฒนาการของมนุษย์มีความแตกต่างกัน

✤ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพัฒนาการเด็กปฐมวัย

-บุคคลภายในครอบครัว 

       บุคคลภายในครอบครัว ประกอบด้วย พ่อแม่ พี่น้อง หรือญาติใกล้ชิดที่มีส่วนเกี่ยวข้อง

-บุคคลภายนอกครอบครัว 

       บุคคลภายนอกครอบครัว ประกอบด้วย ผู้ดูแลเด็ก ครู เพื่อนๆ ตลอดจนอิทธิพลของสังคมโดยผ่านสื่อต่าง ๆ

✤การจัดกิจกรรมเพื่อการพัฒนาเด็กปฐมวัย

1.กิจกรรมที่จัดควรคำนึงถึงตัวเด็กเป็นสำคัญ

2.กิจกรรมที่จัดควรมีทั้งกิจกรรมที่ให้เด็กทำเป็นรายบุคคล กลุ่มย่อยและกลุ่มใหญ่

3.กิจกรรมที่จัดควรมีความสมดุล

4.ระยะเวลาในการจัดกิจกรรมควรเหมาะสมกับวัย

5.กิจกรรมที่จัดควรเน้นให้มีสื่อของจริงให้เด็กได้มีโอกาสสังเกต

✤ลักษณะการจัดกิจกรรมผ่านการเล่น

         -กิจกรรมเสรี เป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้เด็กเล่นตามมุมการเล่นหรือมุมประสบการณ์ที่จัดไว้ภายในห้องเรียน

         -กิจกรรมสร้างสรรค์ เป็นกิจกรรมที่ช่วยเด็กให้แสดงอารมณ์ ความรู้สึก ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์และจินตนาการโดยใช้ศิลปะ

         -กิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะ เป็นกิจกรรมที่จัดให้เด็กได้เคลื่อนไหวส่วนต่างๆของร่างกาย

         -กิจกรรมเสริมประสบการณ์ เป็นกิจกรรมที่มุ่งเน้นให้เด็กได้พัฒนาทักษะการเรียนรู้ ฝึกการทำงานและอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่มทั้งกลุ่มย่อยและกลุ่มใหญ่ กิจกรรมที่จัดมุ่งฝึกให้เด็กได้มีโอกาส ฟัง พูด สังเกต คิด แก้ปัญหาใช้เหตุผลและฝึกปฏิบัติ

         -กิจกรรมกลางแจ้ง กิจกรรมกลางแจ้งเป็นกิจกรรมที่จัดให้เด็กได้มีโอกาสออกไปนอกห้องเรียนเพื่อออกกำลังเคลื่อนไหวร่างกายและแสดงออกอย่างอิสระ

         -เกมการศึกษา เกมการศึกษาเป็นเกมการเล่นที่ช่วยพัฒนาสติปัญญามีกฎเกณฑ์กติกาง่าย ๆ        เด็กสามารถเล่นคนเดียวหรือเล่นเป็นกลุ่มได้

✤การจัดกิจกรรมการเล่นสำหรับเด็กปฐมวัย

ลักษณะพฤติกรรมการเล่นของเด็กปฐมวัย

• พฤติกรรมการเล่นของเด็กวัย 0 – 1 ปี 

เด็กวัยนี้ในช่วงแรกเกิด - 3เดือน จะยังไม่สนใจกับการเล่นมากนัก แต่เด็กจะเริ่มพัฒนาประสาท

สัมผัสการมองเห็นและได้ยิน การแขวนของเล่นที่สดใสที่แกว่งไกวแล้วมีเสียงกรุ๋งกริ๋งช่วยให้เด็กกรอกสายตา ฝึกการมองเห็นและการฟังได้สังเกตความเคลื่อนไหว

• พฤติกรรมการเล่นของเด็กวัย 1 - 2 ปี 

เด็กวัยนี้เริ่มเดินได้เองบ้างแม้จะไม่มั่นคงนัก แต่ก็ชอบเกาะเครื่องเรือนเดินจากที่หนึ่ง  

ไปยังอีกทีหนึ่งทำให้ได้เรียนรู้ถึงระยะทาง และฝึกการเคลื่อนไหวกล้ามเนื้อต่าง ๆ

• พฤติกรรการเล่นของเด็กวัย 2 - 4 ปี 

เด็กวัยนี้อยากรู้อยากเห็นทุกสิ่งทุกอย่าง เด็กเคลื่อนไหวได้คล่องขึ้น และทรงตัวได้ดี            

เพราะกล้ามเนื้อแขนขาแข็งแรงมากขึ้น ทำให้ชอบเล่นที่ออกแรงมากๆ

• พฤติกรรมการเล่นของเด็กวัย 4-6 ปี เด็กวัยนี้มีความพร้อมในด้านต่าง ๆ มากขึ้น    

 มีการเคลื่อนไหวของร่างกายคล่องแคล่วขึ้นชอบเล่นกลางแจ้งกับเครื่องเล่นสนาม

      ✦ ประโยชน์ของการจัดกิจกรรม

เด็กปฐมวัย เป็นวัยที่ต้องการออกมาสัมผัสกับโลกภายนอกมากขึ้น เริ่มมีสังคมนอกบ้าน             เด็กจะเรียนรู้สิ่งต่างๆรอบตัวด้วยความกระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น และมักมีจินตนาการ ของตนเอง เด็กจะเรียนรู้ภาษาและคำพูดได้เร็ว ชอบเลียนแบบในขณะเดียวกันก็ต้องการอิสระ อยากพึ่งตนเอง และต้องการทำกิจกรรมต่าง ๆ ด้วยตนเอง กิจกรรมของเด็กปฐมวัย    จึงมีความสำคัญมาก